25B. Saison

[Hoperator]

Ogólne wrażenie:

Najbardziej powszechne, jasne, orzeźwiające, wysoko odfermentowane, umiarkowanie goryczkowe, umiarkowanie mocne belgijskie ale z bardzo wytrawnym finiszem. Zazwyczaj mocno nasycone, przygotowywane z użyciem innych niż jęczmień zbóż i opcjonalnie przypraw dla uzyskania złożoności, a uzupełnia to wyrazisty charakter drożdży, który jest owocowy, przyprawowy i nieprzesadnie fenolowy. Mniej popularne interpretacje zawierają bądź mniej, bądź więcej alkoholu, podobnie jak zdarzają się ciemniejsze wersje z dodatkowym słodowym charakterem.

 

Aromat:

Dość aromatyczne, z ewidentną owocową, przyprawową i chmielową charakterystyką. Estry mogą być całkiem intensywne (od umiarkowanych do intensywnych) i często przypominają aromat owoców cytrusowych, takich jak pomarańcze czy cytryny. Aromaty chmielowe od niskich do umiarkowanych i są często przyprawowe, kwiatowe, ziemiste lub owocowe. Mocniejsze wersje mogą posiadać łagodne, przyprawowe nuty alkoholowe (o niskiej intensywności). Nuty przyprawowe są zazwyczaj bardziej pieprzowe niż goździkowe i nie powinny być mocniejsze niż umiarkowanie mocne (zazwyczaj pochodzą z drożdży). Subtelne, uzupełniające ziołowe lub przyprawowe dodatki są dozwolone, ale nie powinny być dominujące. Charakter słodowy jest zazwyczaj nieco zbożowy i o niskiej intensywności. Ciemniejsze i mocniejsze wersje będą miały bardziej wyczuwalną słodowość, w ciemniejszych wersjach pojawią się nuty typowe dla ciemnych słodów – tostowe, biszkoptowe, karmelowe, czekoladowe. W wersjach, gdzie zamiast goryczki obecna jest kwaśność, może być wyczuwalny typowy kwaśny charakter – od niskiego do umiarkowanego.

 

Wygląd:

Jasne wersje są często wyraźnie jasnopomarańczowe, ale mogą być też jasnozłote do bursztynowych (złote do bursztynowo-złotych są najbardziej powszechne). Ciemniejsze wersje mogą być miedziane do ciemnobrązowych. Długo utrzymująca się, gęsta, zwarta biała do jasnobeżowej piana pozostawiająca przy opadaniu charakterystyczną koronkę belgijską (brabancką). Klarowność od słabej do dobrej, chociaż mglistość nie jest niepożądana w tym stylu niefiltrowanego piwa. Musujące.

 

Smak:

Średnio niskie do średnio wysokich owocowe i przyprawowe smaki, wspierane przez łagodny – od niskiego do średniego – charakter słodowy, często z pewnymi smakami zbożowymi. Goryczka jest zazwyczaj umiarkowana do wysokiej, chociaż kwaśność może występować w miejsce goryczki (obie nie powinny być równie intensywne jednocześnie). Odfermentowanie jest skrajnie wysokie, co daje charakterystyczny wytrawny finisz będący esencją tego stylu. Saison nigdy nie powinien mieć słodkiego finiszu. Owocowy charakter jest przeważnie cytrusowy (pomarańczowy lub cytrynowy), a przyprawowość zazwyczaj pieprzowa. Zakres równowagi w charakterystyce owocowo-przyprawowej jest często zdeterminowany wyborem drożdży. Smak chmielowy jest od niskiego do umiarkowanego, ale przeważnie przyprawowy lub ziemisty w charakterze. Balans ma byś skierowany w stronę owocowości, przyprawowości i chmielowego charakteru – ani goryczka ani kwaśność nie może nadmiernie dominować. Ciemniejsze wersje będą miały bardziej słodowy charakter, z zakresem smaków pochodzących z ciemniejszych słodów – tostów, chleba, biszkoptów, czekolady itp. - które wspierają owocowo-przyprawowy charakter piwa (palone smaki nie są typowe). Mocniejsze wersje będą miały ogólnie bardziej słodowy smak, tak jak lekko wyczuwalny alkohol. Zioła i przyprawy są całkowicie opcjonalne, ale jeśli są obecne, powinny być użyte z umiarem i nie odwracać uwagi od charakteru drożdży. Finisz jest bardzo wytrawny i posmak jest zazwyczaj gorzki lub przyprawowy. Goryczka chmielowa może być nieduża, chociaż może wydawać się uwydatniona przez wysokie odfermentowanie.

 

Odczucie w ustach

Lekka do średniej treściwość. Odczucie alkoholu zmienia się wraz z mocą piwa – od braku wyczuwalności w wersji stołowej (table), przez lekki w standardowych wersjach do umiarkowanego w wersjach mocniejszych. Jednak jakikolwiek rozgrzewający charakter alkoholu, alkoholowe „ciepełko” powinno być zdecydowanie na niskim poziomie. Bardzo wysokie nasycenie, wręcz musujące – jest wystarczająco szczypiący na języku, by zbalansować bardzo wytrawny finisz. W wersjach z kwaśnością, niski do umiarkowanego cierpki charakter może dodać nieco orzeźwienia, ale nie powinien być ściągający.

 

Komentarze:

Wariacje istnieją w mocy i kolorze, ale wszystkie posiadają zbliżoną charakterystykę i balans, w szczególności orzeźwiający charakter, wysokie odfermentowanie, wytrawny charakter z wysokim nasyceniem. Nie ma związku między mocą a kolorem. Zbalansowanie może zmienić się nieco wraz z mocą i kolorem, ale podobieństwo do oryginalnych, rzemieślniczych ales powinno być ewidentne. Jasne wersje są zazwyczaj bardziej gorzkie i mają więcej charakteru chmielowego podczas gdy ciemniejsze wersje mają tendencje do posiadania bardziej słodowego charakteru i słodkości, dając bardziej zbalansowane interpretacje. Mocniejsze wersje często mogą być bardziej słodowe w smaku, bogatsze i treściwsze w prostej zależności od wyższego ekstraktu. Chociaż mogą być bardzo głęboko odfermentowane, mogą nie być odbierane jako tak wytrawne jak standardowo-mocne wersje ze względu na swoją krzepiącą moc. Charakter pochodzący z drożdży jest dla saisona konieczny, chociaż bardziej słodowe i bogatsze wersje mogą bardziej maskować ten charakter. Często nazywane Farmhouse ales w USA, ale to określenie nie jest powszechne w Europie, gdzie są one częścią większej grupy rzemieślniczych ales.

 

Historia

Przystosowane do leżakowania ale oryginalnie warzone w Walonii, francuskojęzycznym regionie Belgii, do konsumpcji podczas aktywnego sezonu farmerskiego. Pierwotnie produkt niskoalkoholowy, taki, aby nie osłabiał robotników pracujących w polu, jednak istniał także mocniejszy produkt do sprzedaży w tawernach. Mocniejsze i zróżnicowane kolorystycznie wersje pojawiły się po drugiej wojnie światowej. Najbardziej znany współczesny saison, Saison Dupont, był po raz pierwszy wyprodukowany w latach 20. Pierwotnie wiejskie, rzemieślnicze ale zrobione z lokalnych, pochodzących z pola składników, teraz warzone głównie w dużych browarach, jednak wciąż zachowujące charakter swojego skromnego pochodzenia.

 

Charakterystyczne składniki:

Zazwyczaj nieprzyprawiany, z nadającymi charakter drożdżami, chmielami i ziarnami, jednak przyprawy są dozwolone, o ile dopełniają ten charakter. Typowe są kontynentalne słody bazowe, ale zasyp przeważnie zawierał też inne zboża, takie jak pszenica, owies, żyto lub orkisz. Dodatki takie jak cukier i miód mogą być też użyte dla dodania złożoności i redukcji wytrawności. Ciemniejsze wersje będą zazwyczaj wykorzystywały bogatsze, ciemniejsze słody, ale nie typowo palone. Powszechnie używane są chmiele w typie Saaza, Styrian lub East Kent Golding. Szeroki zakres ziół i przypraw może dodać złożoności i wyjątkowości, ale powinny zawsze dobrze łączyć się z drożdżowym i chmielowym charakterem. Brettanomyces nie są typowe dla tego stylu. Saisony z Brettami powinny być rejestrowane w kategorii American Wild Ale

 

Porównanie stylu:

Standardowa moc i jasna barwa (najpopularniejsza wersja) jak bardziej odfermentowany, chmielowy i gorzki belgian blond ale z mocniejszym charakterem pochodzącym z drożdży. W wersji imperialnej moc i jasna barwa – podobne do Tripla, ale częściej z cechą większej zbożowości, przaśności i czasem z ostrzejszym charakterem drożdży.

 

Parametry:

Zgłaszający musi określić moc (stołowe, standardowe czy super) i kolor (jasne, ciemne)

Gęstość początkowa: 11,9 – 15,9°Blg (standardowa)

Gęstość końcowa: 0,5 – 2°Blg (standardowa)

Goryczka: 20 - 35 IBUs

Barwa: 5 - 14 SRM (jasna), 15-22 (ciemna)

Zawartość alkoholu: 3,5 – 5,0% (stołowa), 5,0 – 7,0% (standardowa), 7,0 – 9,5% (super).

 

Komercyjne przykłady:

Ellzelloise Saison, Fantome Saison, Lafebvre Saison 1900, Saison Dupont Vieille Provision, Saison de Pipaix, Saison Regal, Saison Voisin, Boulevard Tank 7 Farmhouse Ale, Szałpiw Petronelka, Trzech Kumpli Szczyt Sezonu, Piwoteka Niezłe Ziółko, Browar Gzub Piknik z Dzikiem, Browar Zakładowy Kombinator

 

 

 

Overall Impression:

Most commonly, a pale, refreshing, highly-attenuated, moderately-bitter, moderate-strength Belgian ale with a very dry finish. Typically highly carbonated, and using non-barley cereal grains and optional spices for complexity, as complements the expressive yeast character that is fruity, spicy, and not overly phenolic. Less common variations include both lower-alcohol and higher-alcohol products, as well as darker versions with additional malt character.

 

Aroma:

Quite aromatic, with fruity, spicy, and hoppy characteristics evident. The esters can be fairly high (moderate to high), and are often reminiscent of citrus fruits such as oranges or lemons. The hops are low to moderate and are often spicy, floral, earthy, or fruity. Stronger versions can have a soft, spicy alcohol note (low intensity). Spicy notes are typically peppery rather than clove-like, and can be up to moderatelystrong (typically yeast-derived). Subtle, complementary herb or spice additions are allowable, but should not dominate. The malt character is typically slightly grainy in character and low in intensity. Darker and stronger versions will have more noticeable malt, with darker versions taking characteristics associated with grains of that color (toasty, biscuity, caramelly, chocolate, etc.). In versions where sourness is present instead of bitterness, some of the sour character can be detected (low to moderate).

 

Appearance:

Pale versions are often a distinctive pale orange but may be pale golden to amber in color (gold to amber-gold is most common). Darker versions may run from copper to dark brown. Long-lasting, dense, rocky white to ivory head resulting in characteristic Belgian lace on the glass as it fades. Clarity is poor to good, though haze is not unexpected in this type of unfiltered beer. Effervescent.

 

Flavor:

Medium-low to medium-high fruity and spicy flavors, supported by a low to medium soft malt character, often with some grainy flavors. Bitterness is typically moderate to high, although sourness can be present in place of bitterness (both should not be strong flavors at the same time). Attenuation is extremely high, which gives a characteristic dry finish essential to the style; a Saison should never finish sweet. The fruity character is frequently citrusy (orange or lemon), and the spices are typically peppery. Allow for a range of balance in the fruity-spicy characteristics; this is often driven by the yeast selection. Hop flavor is low to moderate, and generally spicy or earthy in character. The balance is towards the fruity, spicy, hoppy character, with any bitterness or sourness not overwhelming these flavors. Darker versions will have more malt character, with a range of flavors derived from darker malts (toasty, bready, biscuity, chocolate, etc.) that support the fruity-spicy character of the beer (roasted flavors are not typical). Stronger versions will have more malt flavor in general, as well as a light alcohol impression. Herbs and spices are completely optional, but if present should be used in moderation and not detract from the yeast character. The finish is very dry and the aftertaste is typically bitter and spicy. The hop bitterness can be restrained, although it can seem accentuated due to the high attenuation levels.

 

Mouthfeel:

Light to medium body. Alcohol sensation varies with strength, from none in table version to light in standard versions, to moderate in super versions. However, any warming character should be fairly low. Very high carbonation with an effervescent quality. There is enough prickly acidity on the tongue to balance the very dry finish. In versions with sourness, a low to moderate tart character can add a refreshing bite, but not be puckering (optional).

 

Comments:

Variations exist in strength and color, but they all have similar characteristics and balance, in particularly the refreshing, highly-attenuated, dry character with high carbonation. There is no correlation between strength and color. The balance can change somewhat with strength and color variations, but the family resemblance to the original artisanal ale should be evident. Pale versions are likely to be more bitter and have more hop character, while darker versions tend to have more malt character and sweetness, yielding a more balanced presentations. Stronger versions often will have more malt flavor, richness, and body simply due to their higher gravity. Although they tend to be very wellattenuated, they may not be perceived to be as dry as standardstrength saisons due to their strength. The Saison yeast character is a must, although maltier and richer versions will tend to mask this character more. Often called Farmhouse ales in the US, but this term is not common in Europe where they are simply part of a larger grouping of artisanal ales.

 

History:

A provision ale originally brewed in Wallonia, the French-speaking part of Belgium, for consumption during the active farming season. Originally a lower-alcohol product so as to not debilitate field workers, but tavern-strength products also existed. Higher-strength and different-colored products appeared after WWII. The best known modern saison, Saison Dupont, was first produced in the 1920s. Originally a rustic, artisanal ale made with local farm-produced ingredients, it is now brewed mostly in larger breweries yet retains the image of its humble origins.

 

Characteristic Ingredients:

Not typically spiced, with the yeast, hops and grain providing the character; but spices are allowed if they provide a complementary character. Continental base malts are typical, but the grist frequently contains other grains such as wheat, oats, rye, or spelt. Adjuncts such as sugar and honey can also serve to add complexity and dry out the beer. Darker versions will typically use richer, darker malts, but not typically roasted types. Saazer-type, Styrian or East Kent Golding hops are commonly used. A wide range of herbs or spices can add complexity and uniqueness, but should always meld well with the yeast and hop character. Brettanomyces is not typical for this style; Saisons with Brett should be entered in the American Wild Ale category.

 

Style Comparison:

At standard strengths and pale color (the most common variety), like a more highly-attenuated, hoppy, and bitter Belgian blond ale with a stronger yeast character. At super strength and pale color, similar to a Belgian tripel, but often with more of a grainy, rustic quality and sometimes with a spicier yeast character.