[Piwo i Cydr] Piwo. Ile to kosztuje?

[Pierre Celis]

Co się składa na finalną cenę piwa na sklepowej półce? Dlaczego piwa rzemieślnicze czy restauracyjne tyle kosztują? Wiele osób zastanawia się, czy cena jest zasadna. Sporządziłem poniższe opracowanie, które daje odpowiedź na te pytania. Bazowałem na moich doświadczeniach z pracy w browarze restauracyjnym.

Oczywiście: w każdym browarze wygląda to nieco inaczej, a moje wyliczenia mają charakter bardzo subiektywny. Niemniej jednak myślę, że dają obraz tego ile co w piwie kosztuje. A więc zacznijmy od podstaw. Piwo to woda, słód, chmiel i drożdże. Dlatego zaczniemy od tych składników. Liczyć będziemy dla piwa o ekstrakcie 15 Plato.

Woda – niektóre browary korzystają z własnych ujęć, niektóre z sieci miejskich. Browar zużywa dużo wody, na 1000 litrów piwa wykorzystuje od 4000 do 12000 l. Licząc po warszawskich cenach, przy skrajnie dużym zużyciu, otrzymamy zawrotną kwotę 0,06 zł.

Słód – rozstrzał cen jest spory, bo od 1800 zł do 2600 zł za tonę słodu bazowego. Czy to dużo? Tu koszt zależy od stylu piwa, jakości surowców, kosztów transportu słodu. Bezpieczną, dość wysoką granicą będzie jeśli założymy, że w naszej butelce stanowi on 0,35 zł

Chmiel – temat rzeka. Amerykańskie chmiele po 125 zł/kg, polskie po 30 zł/kg, angielskie 50 zł/kg. Ilość użytego chmielu w browarze – w zależności od stylu. Zakładając że nasze piwo to APA, liczmy, że na 10hl użyliśmy go 4-5 kg. Przy założeniu że korzystamy tylko z amerykańskich odmian, wyjdzie nam coś około 0,31 zł

Drożdże – to jeszcze większe pole do popisu. Są tacy, którzy kupują drożdże po 3 zł/kg od dużych browarów. Rzemieślnicy korzystają jednak na ogół ze sprawdzonych źródeł. Znane piwowarom domowym S04 na 10 hl kosztują nieco ponad 100 zł. Rozsądnie będzie jeśli napiszę że koszt drożdży w piwie to 0,1 zł.

SUROWCE RAZEM – 0,82 zł

W czymś to wszystko trzeba uwarzyć, a więc koszty technologiczne. Technologia to zarówno urządzenia, jak i koszt ich obsługi, czyli praca piwowara. Postaram się jednak te tematy oddzielić. Jest to przede wszystkim energia potrzebna do działania urządzeń. Nie chodzi tu tylko o warzelnie, która może mieć różne źródła zasilania, ale także o wytwornice wody lodowej, agregaty chłodnicze, pompy, bojlery itd. z których duża część jest uruchomiona na browarze zawsze. W przypadku browaru restauracyjnego na którego sprzęcie mam okazję pracować, koszt energii wynosi około 0,60 zł na litr piwa. Można tu także umieścić koszty serwisowe, koszt zakupu części zamiennych który może stanowić nawet 0,10 zł na litr piwa. Dorzucę tu jeszcze koszty chemii do mycia i CO2.

TECHNOLOGIA – 0,42 zł

Ktoś to wszystko musi ogarniać, i to raczej nie za darmo. Liczmy że piwowar otrzymuje około 50 gr za butelkę piwa. Skąd się ta kwota wzięła? Załóżmy że nasz browar produkuje 1000 hl rocznie. Miesięcznie daje to nam 83 hl. Przy rzemieślniczym wybiciu 10hl trzeba więc robić 8 warek miesięcznie. 8 dni pracy to w sumie nie dużo, ale do tego dochodzi rozlew, mycie, śrutowanie, kwestie logistyczne i wiele innych. 8 warek miesięcznie to jednak sporo pracy jak na jedną osobę. Zakładając że na litrze piwa piwowar ma zarobić 1 zł, wyjdzie z tego zawrotna kwota 100 000 zł rocznie co miesięcznie będzie dawać nam 8 300zł. Dużo? Jeśli całość trafia do kieszeni piwowara wydaje się być dobrą kasą. Ale tak różowo nie jest nigdy. Na marginesie dodam, że wydaje mi się, że przy takiej produkcji trzeba by też opłacić pomocnika. Ile czasu kosztuje ręczny rozlew 1000 litrów piwa do butelek nie chce mi się nawet myśleć.

PIWOWAR – 0,50 zł

Browar musi zapłacić także akcyzę, która dla naszego przykładowego piwa o ekstrakcie 15 Plato wyniesie 0,43 zł. W chwili obecnej obowiązującą stawką jest 7,79 zł mnożone przez ilość i ekstrakt piwa. Browar może też skorzystać z ulgi i taki który produkuje do 20 000 hl rocznie zapłaci 30 zł/100 l piwa mniej.

AKCYZA – 0,43 zł

Marketing – coś o czym nie mam pojęcia ile może kosztować, niemniej jednak coś trzeba na tą butelkę nakleić, ktoś to musi zaprojektować. Liczmy 0,40 zł

MARKETING – 0,40 zł

Kupujemy piwo w butelce, więc ciekawe ile browar za butelkę zapłacił. A zapłacił coś koło 50 gr. Zapłacił też za kapsle i kartony w których te butelki będzie wysyłał.

OPAKOWANIE – 0,60 zł

Na chwilę obecną mamy więc SUMĘ 2,87 zł. Niby niewiele, ale liczmy że koszt logistyki sprzedaży wyniesie coś koło 0,30 i już mamy 3,17 zł.

Pora też żeby zarobił coś właściciel browaru, który ma na głowie koszty kredytu, leasingu, wynajmu lokalu i takich tam drobiazgów jak choćby amortyzacja, więc dorzuca do ceny 1,20 zł i sprzedaje piwo do hurtownika po 4,37 zł.

Hurtownik dorzuci sobie 10-15% na butelce i sprzedaje po 5,02 zł do sklepu, który w zależności od miejsca doda od siebie 30-40% i wychodzi w ten sposób 7,03 zł. Może wydawać się że sklep robi na tym najlepszy deal, ale pamiętać trzeba że sprzedawca również ponosi spore koszty związane z lokalem, pracą, czy pozwoleniem na sprzedaż piwa. Oraz ryzyka, że piwo może się przeterminować – a to się zdarza.

Gdy dodamy jeszcze VAT wychodzi nam 8,64 zł. Nie wiedzieć kiedy wyszła nam przeciętna cena sklepowa. Trzeba pamiętać że samych podatków w takim piwie (akcyza, vat, pozwolenie na sprzedaż hurtowa browaru i detaliczna sklepu) zapłacimy naszemu państwu ponad 2 zł. Myślę że każdy piwosz może  śmiało się nazwać patriotą.

Podsumowując

Z powyższych wyliczeń może wynikać że bardziej opłaca się piwo sprzedawać niż produkować. Nie jest to nic odkrywczego bo tak sprawa wygląda w całym przemyśle spożywczym, co może potwierdzić drugi autor tej strony.

Nasuwa mi się także pytanie: czy mityczny dobry pils za 3 zł jest możliwy do wyprodukowania w małym browarze? Patrząc na udział poszczególnych kosztów finalnej ceny – ja w to nie wierzę.

Jeśli komuś moje wyliczenia wydają się dalekie od prawdy będę wdzięczny za każdą uwagę.

Kuba Piesio

Wyświetl pełny artykuł