DonBeer

Refraktometr
 
Czas na zakupy w browarze. Po kolejnym uszkodzonym balingomierzu  postanowiłem usprawnić swój browar o refraktometr. Pomiar ballingometrem już Mnie znudził, chłodzenie brzeczki w próbce, badanie temperatury próbki itp. Nie jest do zbędna rzecz dla piwowarów domowych, ale  wprowadzi „trochę”   luksusu w trakcie całego procesu warzenia.
 
Informacje ogólne
Refraktometr to urządzenie, które mierzy gęstość roztworu, używany głównie do oznaczenia zawartości cukru w sokach owocowych i moszczach winnych w naszym przypadku ekstraktu w brzeczce. Otrzymany wynik podawany jest w stopniach Brixa – °Brix, których odpowiednikiem są stopnie Ballinga – °Blg oraz stopnie Plato – °P. Plus stosowania refraktometru jest mała próbka brzeczki (kilka kropel), którą pipetą umieszczamy na pryzmacie. Podczas odczytu refraktometr należy skierować w stronę źródła światła, na skutek zmiany współczynnika załamania światła patrząc przez okular otrzymujemy odczytujemy wynik z skali. Większość  refraktometrów posiada mechanizm kompensacji temperatury dlatego temperatura próbki powinna mieścić się w ustalonych granicach przeważnie 10°C – 30°C.
 
Wybór modelu
Przeszukując sieć w Moim przypadku AliExpress oraz eBay w celu odpowiedniego modelu można spotkać refraktometry z różnymi oznaczeniami np. RHB-10, RHB-10ATC, zdarzają  się również oznaczenia K oraz Oe.
RHB-10 – numer ten oznacza skalę w stopniach Brixa, w tym przypadku skała  zawiera się w zakresie od 0 °Brix do 10°Brix (można spotkać inne skale 28÷62, 45÷82, 12÷30). Posiada jedną skale: °Brix. RHB-10ATC – kod ten oznacza iż  refraktometr posiada automatyczną kompensację temperatury. Zakres temperatury kompensacji: 10°C – 30°C. Posiada jedną skale: °Brix. RHB-32-K – litera ta oznacza że refraktometr posiada 3 skale: °Brix, °KMW*, oraz °Oe**. RHB-32-Oe – model z takim oznaczeniem posiada 2 skale: °Brix oraz °Oe**. RHB-40 BM – posiada dwie skale: °Brix oraz °Be***. RSG-100ACT – posiada dwie skale: °Brix oraz SG.  Wszystkie modele kalibrowane są poprzez zerowanie w wodzie o temperaturze 20°C.
Co do rozdzielczości wszystkich urządzeń to wynosi ona od +/- od 0,1°Brix do 1°Brix. Rozdzielczość zależy od skali, im większa skala tym większa rozdzielczość, analogicznie przy mniejszych skalach rozdzielczość jest najmniejsza.
Przykładowe skale i rozdzielczości:
00÷10 +/- 0,1°Brix 00÷15 +/- 0,2°Brix 00÷32 +/- 0,2°Brix 00÷40 +/- 0,2°Brix 00÷55 +/- 1,0°Brix 28÷62 +/- 0,2°Brix 00÷80 +/- 1,0°Brix 45÷82 +/- 0,5°Brix 58÷90 +/- 0,5°Brix 12÷30 +/- 0,2°Brix  
Tak więc Mój wybór pada na RHB-32ATC posiada on:
jedną  skale w stopniach °Brix (z jedną skalą będzie czytelniejszy odczyt) zakres od 0÷32°Brix automatyczną kompensację temperatury rozdzielczość +/- 0,2°Brix (rozdzielczość dobra, nie sądzę aby ktoś  mógł się dopatrzeć co do 0,1÷0,2°Brix)    
*Skala Klosterneuburskiego moszczomierza wyrażana w  stopniach °KMW, skala ta powstała ze skali Ballinga do której dodano wpływ niecukrów. Skala obrazuje ile kilogramów  cukru jest zawartych w 100 kilogramach moszczu winnego. Głownie stosowana w Austrii.
**Skala Oechslego wyrażana w stopniach °Oe. Ilość cukru w moszczu winnym jest pochodną jego gęstości. Wywodzi się z założenia, że gęstość (mierzona waga) moszczu winnego jest wyższa niż gęstość wody, tzn. gęstość moszczu winnego przekracza wartość 1.0000 kg/dm3. Zmierzona wartość obrazuje względną gęstoś moszczu winnego – np. jeżeli zmierzymy 82 °Oe, gęstość moszczu winnego wynosi 1.0820 kg/dm3. Głownie stosowana w Niemczech, Luksemburgu i Szwajcarii.
***Skala Baumé (°B, Bé°, Be° albo Baume) do pomiaru gęstości cieczy stosowana w Francji i Hiszpanii.
 
Kupno
Wybrałem model na eBay. Jako iż jest to Mój pierwszy zakup międzynarodowy, a zarazem pierwszy kontakt z eBay, w celu płatności zarejestrowałem się na PayPal. U niektórych sprzedawców nie można płacić przy pomocy Paypal, jedyną opcja  jest zapłata karta płatniczą. Dla osób które obawiają się podawania danych karty bankomatowej polecam skorzystanie z karty internetowej BZWBK albo w mBanku eKARTA. Przelałem odpowiednią kwotę na konto PayPal, pieniądze pokazały się na koncie po 2 dniach roboczych. Przed zakupem należy na PayPal przewalutować zł na dolary, po zalogowaniu się na konto klikamy Saldo konta PayPal, następnie Zarządzanie walutami wyberamy dolary amerykańskie i potwierdzamy przyciskiem Ustaw jako podstawowy. W przypadku gdy nasze środki nie będą w dolarach PayPal przy płatności będzie nas prosił o podanie danych z  karty kredytowej.
 
17.04.2015 Refraktometr zakupiony, pieniądze przelane czas dostawy między 04.05.2015 – 27.05.2015.
Refraktometr doszedł po 10 dniach od zamówienia, jestem zdziwiony tak szybkim terminem

 
Kalibracja
W celu jak najmniejszego błędu pomiaru refraktometrem powinno się urządzenie skalibrować. Refraktometr kalibrujemy poprzez naniesienie na powierzchnie pryzmatyczną kilka kropli wody destylowanej o temperaturze 20°C, następnie tak zamykamy płytkę osłonową aby woda destylowana pokryła całą powierzchnie pryzmatyczną, bez pęcherzyków powietrza i suchych stref. Refraktometr kierujemy w stronę światła, patrzymy przez okular i regulujemy nim aż linia oddzielająca strefę ciemną od jasnej będzie ostro widoczna. Przy pomocy małego śrubokręta, który znajduje się w zestawie kręcimy śrubą kalibracyjną tak aby linia wskazywała 0°Blg. Podejrzewam, że raz skalibrowany refraktometr długo będzie wykonywał pomiar bez żadnych błędów.

 
Współczynnik korekcyjny
Podczas wykonywania  pomiarów brzeczki za pomocą  refraktometru, odczytany wynik niekoniecznie jest wynikiem dokładnym, ponieważ każdy refraktometr wyskalowany jest w skali Brix dla  wodnych  roztworów sacharozy , a brzeczka piwna ma inną gęstość niż woda z cukrem. Refraktometry ściągane z chin nie dają powtarzalnych wyników, przekonałem się o tym przy ostatniej warce kiedy kilka pomiarów różniło się od siebie o 0,5°Brix.
Swój indywidualny współczynnik korekcyjny brzeczki powinno wyznaczyć się indywidualnie dla danego sprzętu. W tym celu można skorzystać z arkusza, który pobrałem z tej strony, plik Excel bez żadnych przeróbek, pierwsza kolumna data, temperatura próbki w °F, pomiar w °Brix i °Blg. Autor tego artykułu zaleca na początek wyznaczenie współczynnika z 30 próbek, później można dodać próbki z warzonych piw.
 
Do wyznaczenia współczynnika, przygotowałem sobie areometr, który w wodzie o temp 20°C wskazuje 0°Blg.
Przygotowałem sobie 6 próbek, słód zacierałem w 200ml wody przez 15min w kubku termicznym. Zasyp w ilościach 26g, 31g, 37g, 42g, 48g oraz 54g.
Następnie odstawiłem próbki do uzyskania 20°C, każdą z próbek zmierzyłem Blg areometrem następnie 6 razy każdą z próbek refraktometrem. Refraktometr po każdej próbce czyściłem wodą. Dane wprowadziłem do arkusza i uzyskałem swój współczynnik   0,9895.
 
 
wort_correction_factor_1.0 donbeer.xls

Z tego co widzę to ok 50% więcej niż zwykłe. Skoro mówisz że galwaniczne pokrycia są właśnie do słabo kwaśnych rzeczy, takich jak brzeczki, czy zacier, to chyba nie ma sensu bawić się w kwaówkę. Dzięki avicena, za rozwianie wątpliwości, bo ja też grubo się zastanawiałem nad tym jakie zawory użyć. Chociaż jestem na etapie planowania.

Witam,
 
szperając po internecie w poszukiwaniu pewnych informacji natrafiłem na zbiór tabel, które zestawiają pewne chmiele, drożdże oraz style pod danym kątem: alfa kwasów, kohumulonów, tolerancji alkoholu, flokulacji, stopnia odfermentowania, temperatury pracy, koloru, OG i FG, ABV czy też IBU.
 
Plusem tego jest to, że wszystko jest w 1 tabeli i łatwo można sobie porównać te parametry i wyszukać to, co potrzebujemy o danej charakterystyce.
 
Może komuś się to przyda.
 
Pozdrawiam
Łukasz















Tabelki_wszystkie.rar