Prawdopodobnie wadliwy refraktometr

[adamsky]

Mam w domu dwa balingometry Biowinu (jeden 0-25, drugi 0-40), wyskalowane w blg, w 20°C. Standard.

Mam również refraktomer, także Biowin, REF2 z ATC.

 

Ponieważ nie pasowały mi odczyty zrobiłem dziś mały test żeby sprawdzić wyniki. Ponieważ z doświadczenia wiem że oba balingometry dają mi takie same wyniki, do testu wziąłem tylko jeden (0-25 bo łatwiej odczytać precyzyjny wynik).

 

Jeśli dobrze rozumiem skala Brix to wagowy udział cukru w roztworze. Czyli 90g wody + 10g cukru powinno dać 10 Brix. Skala Blg jest bardzo zbliżona, ale daje wynik minimalnie niższy niż odczyt w Brix.

 

Temperatura wszystkich roztworów testowych wynosiła między 21,5°C i 22°C. Tyle leciało z kranu uznałem że tak niewielka odchyłka od 20°C nie wpłynie istotnie na wynik.

 

 

Roztwór 0: czysta woda, bez cukru (kalibracja)

- balingometr: -0,5

- refraktometr: 0

 

Roztwór 1: 95g wody + 5g cukru

- balingometr: 5 (po korekcie 5,5)

- refraktometr: 4,5

 

Roztwór 2: 90g wody + 10g cukru

- balingometr: 10,3 (po korekcie 10,8)

- refraktometr: 9,3

 

Roztwór 3: 85g wody + 15g cukru

- balingometr: 15,5 (po korekcie 16)

- refraktometr: 14

 

Roztwór 4: 80g wody + 20g cukru

- balingometr: 20,5 (po korekcie 21)

- refraktometr: 19,2

 

Wyniki na pewno obarczone są błędem: waga nie jest jakoś super-precyzyjna, same odczyty też nie są do końca dokładne. To co zwraca uwagę to to, że odczyty z refraktometru są za każdym razem niższe niż to co pokazuje balingometr, a powinny chyba być wyższe.

 

Będę chciał zareklamować balingometr refraktometr, bo najwyraźniej zaniża wynik pomiaru o 10-15%. Zanim to zrobię prosiłbym o to, żeby ktoś rzucił okiem żebym nie palnął głupoty.

 

W weekend planuję powtórzyć eksperyment na roztworach 1kg, żeby zmniejszyć błąd wynikający z niedokładności wagi. Teroetycznie jest możliwe, że to refraktometr pokazuje prawdę, a obydwa balingometry zawyżają wynik.

Edytowane 2 Września 2014 przez adamsky

[Łukasz]

Mam wagę jubilerską, która jest bardzo dokładna. Spróbuję zrobić dzisiaj podobny test na refraktometrze i spławiku. Zrobię dokładnie takie same pomiary jak Twoje i zobaczę co mi wyjdzie.

[adamsky]

No ja ani wagi jubilerskiej ani nawet znajomego dilera nie mam.

Mam nadzieję że test na 100g cukru i 900g wody da w miarę przybliżony wynik.

 

Chyba mało prawdopodobne żeby oba balingometry przekłamywały dokładnie o tyle samo, więc stawiam na walnięty refraktometr. Zastanawiam się czy reklamować sprzęt czy zrobić kilka pomiarów na kilogramie roztworu i przygotować na tej podstawie tabelkę do przeliczania wyników na rzeczywistą ilość cukru.

[Łukasz]

Mój spławik też lekko przekłamuje - sprawdzałem go na destylowanej i wskazuje -0,5 także za każdym razem trzeba korygować (spławika praktycznie nie używam, ale muszę chyba zacząć).

[Łukasz]

Zrobiłem testy, ale poszedłem po najmniejszej linii oporu i zrobiłem tylko dla 10 BLG. Odmierzyłem 90ml (84,6g) i dodałem do tego 10g cukru - nie wiem czy z tym odmierzeniem wody zrobiłem dobrze w sensie takim, że odmierzyłem w ml, a nie w g. Generalnie to chyba mam słabą miarkę do ml, bo coś mi nie pasuje ta waga - powinna być prawie taka sama, ale nawet biorąc to pod uwagę to należy stwierdzić, że spławik i refraktometr pokazywałyby prawie identyczną wartość.

 

W każdym bądź razie mi przy destylowanej wodzie refraktometr pokazuje idealnie 0, a spławik około -0,8BLG natomiast przy roztworze refraktometr pokazuje około 10,1-10,2 Brix, a spławik 10 BLG. W tym momencie ciężko jest cokolwiek ocenić, bo sam już nie wiem czy brać pod uwagę korektę spławika o te -0,8BLG czy nie, bo jeżeli tak to wtedy pomiary roztworu zaczynają być mocno rozbieżne.

Edytowane 3 Września 2014 przez lukaszr

[kantor]

Zrobiłem testy, ale poszedłem po najmniejszej linii oporu i zrobiłem tylko dla 10 BLG. Odmierzyłem 90ml (84,6g) i dodałem do tego 10g cukru - nie wiem czy z tym odmierzeniem wody zrobiłem dobrze w sensie takim, że odmierzyłem w ml, a nie w g.

Brix jest procentowym ułamkiem masowym, powinieneś dodać 90g wody, w ogóle coś nie tak jest z korelacją masa-objętość, woda nie ma takiej gęstości w zakresie do 100°C

Edytowane 3 Września 2014 przez kantor

[adamsky]

W każdym bądź razie mi przy destylowanej wodzie refraktometr pokazuje idealnie 0, a spławik około -0,8BLG natomiast przy roztworze refraktometr pokazuje około 10,1-10,2 Brix, a spławik 10 BLG. W tym momencie ciężko jest cokolwiek ocenić, bo sam już nie wiem czy brać pod uwagę korektę spławika o te -0,8BLG czy nie, bo jeżeli tak to wtedy pomiary roztworu zaczynają być mocno rozbieżne.

No to podobny problem co u mnie. Jak uwzględnisz korektę spławika, to wychodzi że spławik pokazuje nieco więcej (10,8) niż refraktometr (10,1~10,2).

 

Jeśli się trzymać zasady:

Brzeczka niefermentująca: OG w Blg=odczyt w Brix/1.04

to wartość z refraktometru powinna być wyższa

źródło wzoru: http://www.piwo.org/topic/394-refraktometr/page__st__20#entry12580

[rtyqwe]

Mój refraktometr (chiński - zakupiony u dilera z wątku "refraktometr za mniej niż 100 zł") ma śrubkę do regulacji - Biowinowego nie znam, ale może też ma? Sprawdź przed reklamacją

Edytowane 3 Września 2014 przez rtyqwe

[Łukasz]

Test wykonany jeszcze raz z tymże teraz odważyłem ilość wody czyli 90g i dodałem 10g cukru. Wyniki w załączniku. Dodatkowo przytargałem jeszcze jeden spławik (Biowin). Wyniki mówią same za siebie.

 

Czerwoną kreseczką na skali spławików zaznaczyłem poziom płynu.

 

Mój refraktometr (chiński - zakupiony u dilera z wątku "refraktometr za mniej niż 100 zł") ma śrubkę do regulacji - Biowinowego nie znam, ale może też ma? Sprawdź przed reklamacją

 

Regulacja jest do kalibracji na 0.

Edytowane 3 Września 2014 przez lukaszr

[czeburaszka710]

Odnośnie refraktometru , nie bijcie mnie mocno , nie sądzę że ma sens kalibrować po wodzie dystylowanej .To może być tylko testem że jednak działa . Argument ..... ponieważ woda ta na której my robimy piwa nie jest dystylowana , zawiera dość skomplikowany skład chemiczny i to wyraźnie widać na skali , jak chcemy znać realną zawartość cukru to punktem odniesienia musi być kranówa ( jak ktoś takowej używa do piwa ) . Co prawda różnica nie jest tak duża , ale jak już mówimy o tych kilku procentach .... .

[adamsky]

Mój refraktometr (chiński - zakupiony u dilera z wątku "refraktometr za mniej niż 100 zł") ma śrubkę do regulacji - Biowinowego nie znam, ale może też ma? Sprawdź przed reklamacją

Jest śrubka. Na początku kalibrowałem refraktometr na czystej wodzie. Nie na destylowanej, tylko na kranówie, ale to chyba nie ma aż tak dużego wpływu.

[krzysiek9999]

Zwróćcie uwagę na jednorodność roztworu. Ja już kilka razy się naciąłem mierząc refraktometrem gęstość brzeczki na podstawie próbki pobranej z "góry" roztworu. Nie mieszany dość szybko rozkłada się w ten sposób, że na górze jest "rzadszy" a na dole "gęstszy". Spławik mierzy na zdecydowanie większej głębokości niż refraktometr, no i ma większą "próbkę reprezentacyjną" - refraktometr ma do dyspozycji jedynie parę kropel. A poza tym - czy to ma naprawdę aż tak wielkie znaczenie czy piwo ma 14 czy 14,5 Blg?

[adamsky]

Zwróćcie uwagę na jednorodność roztworu. Ja już kilka razy się naciąłem mierząc refraktometrem gęstość brzeczki na podstawie próbki pobranej z "góry" roztworu. Nie mieszany dość szybko rozkłada się w ten sposób, że na górze jest "rzadszy" a na dole "gęstszy".

Zwrócę na to uwagę w weekend jak będę powtarzał pomiary na kilogramowych roztworach. Od rozmieszania cukru do pobrania próbki mijało kilkanaście sekund, ale spróbuję też pobierać próbki z dna i porównywać.

 

A poza tym - czy to ma naprawdę aż tak wielkie znaczenie czy piwo ma 14 czy 14,5 Blg?

W ostatniej próbce różnica wyniosła 2,5 blg/brix. Wiadomo że piwa będą wychodziły bez względu na odczyt, ale jak już mam (podobno) precyzyjny przyrząd do pomiaru, to wolałbym mieć nieco dokładniejsze wyniki niż "coś pomiędzy 18,5 a 21".

[Usiu]

Zrobiłem test na wodzie i roztworze 90g wody, 10g cukru:

Woda - refraktometr 0^o brix, ballingomierz ok. -0,7^o blg

Roztwór - refraktometr 10^o brix, ballingomierz 9,0^o blg czyli po korekcie coś koło 9,7^o blg

 

Czyli niby wszystko się zgadza.

[r2less]

I ja robiłem kiedyś zawody refraktometr kontra spławik. Oba urządzenia się wtedy dobrze spisały. Może z lekkim wskazaniem na refraktometr, który mylił się tylko przy 20 Brx o 0,1 (na balingometrze takiej różnicy nie widać)

 

Ważne jest, jak już pisano wyżej, o dokładne wagowe proporcje cukier/woda i jednorodność roztworu. Ja rozpuszczałem cukier w gorącej wodzie, przykrywałem naczynie, czekałem do następnego dnia, aż wystygnie i jeszcze dokładnie mieszałem. Roztworu było kilogram, bo dokładność mojej wagi to 1 gram (to znaczy, że i tak 0,1 Brx różnicy jest w granicach błędu). Sprzęt kalibrowałem tą samą wodą, z której robiłem roztwór, czyli kranówką.

 

Przed złożeniem reklamacji warto zadbać o szczegóły, żeby nie było siary.

 

A jak sprawdzić czy sama waga nie przekłamuje?

[Łukasz]

A jak sprawdzić czy sama waga nie przekłamuje?

 

Do jubilerskiej dokupiłem 100g wzorzec masy w klasie M1 gdzie błąd nie może być w tym przypadku większy niż 5 mg. Przed testami sprawdziłem czy wskazania są prawidłowe.

[adamsky]

Na razie wysłałem mail do Biowinu z wynikami, bo wszystkie 3 urządzenia są pod ich marką. Może oni sami wiedzą co prawdopodobnie przekłamuje: oba balingometry czy refraktometr.

 

A jak sprawdzić czy sama waga nie przekłamuje?

Ciężko to ustalić w 100%, ale powinna być na tyle dokładna żeby proporcje wody i cukru w kilogramowych roztworze się w miarę zgadzały.

[lgorek]

Z tego co znalazłem refraktometr wskazuję niższą wartość niż tą badaną dlatego mamy coś takiego jak "FACTORY CORRECTION" czy jak to się tam zwie zazwyczaj na poziomie 1,04 (ale może być inna) czyli mając 19brix to tak naprawdę powinno być 1,04*19 = 19,76 brix.

 

Spławik powinien pokazywać dokładnie daną wartość (ale też jest jakiś margines błędu) a refraktometr należy przeliczać ale błąd jest na tyle mały że czasami można go pominąć.

 

Poniżej link pokazuję bardzo ładnie co i jak.

http://braukaiser.co...ometer-blindly/

 

Dlatego warto sprawdzić przynajmniej dla dwóch wartości dla przykładu 10brix i 20brix

 

PS.

Co do roztworu nie zawsze cukier to cukier w tym przypadku najlepsza była by czysta glukoza oraz zrobić większe ilości. Sam robiłem taki test i wiem że przy 10g jest duży błąd pomiarowy lepiej zrobić 480ml wody i 120g cukru wtedy błąd będzie zdecydowanie mniejszy a pomiar powinien dać wynik 20,029 brix, a 630ml wody i 70g cukru da nam 10,016brix.

Edytowane 4 Września 2014 przez alawrak

[Malinowy]

Z tego co znalazłem refraktometr wskazuję niższą wartość niż tą badaną dlatego mamy coś takiego jak "FACTORY CORRECTION" czy jak to się tam zwie zazwyczaj na poziomie 1,04 (ale może być inna) czyli mając 19brix to tak naprawdę powinno być 1,04*19 = 19,76 brix.

 

 

 

Tak, ale....

 

Wzór jest troszkę inny bo jest BLG=brix/1,04 czyli w tym wypadku 19 brix / 1,04 = 18,27 BLG

[lgorek]

Z tego co znalazłem refraktometr wskazuję niższą wartość niż tą badaną dlatego mamy coś takiego jak "FACTORY CORRECTION" czy jak to się tam zwie zazwyczaj na poziomie 1,04 (ale może być inna) czyli mając 19brix to tak naprawdę powinno być 1,04*19 = 19,76 brix.

Tak, ale....

Wzór jest troszkę inny bo jest BLG=brix/1,04 czyli w tym wypadku 19 brix / 1,04 = 18,27 BLG

 

Tam gdzie patrzyłem wszędzie jest podane że należy mnożyć, poniżej link do całej tabeli.

http://braukaiser.com/documents/Kaiser_Brix_Plato_SG_table.pdf

 

PS. Nie jestem na 100% pewny dlatego mogę się mylić.

[Dr2]

PS. Nie jestem na 100% pewny dlatego mogę się mylić.

to trzeba było to wcześniej napisać bo raczej się mylisz. (internet kłamie )

[Łukasz]

PS. Nie jestem na 100% pewny dlatego mogę się mylić.

to trzeba było to wcześniej napisać bo raczej się mylisz. (internet kłamie )

 

Zgadzam się z przedmówcą - w zaokrągleniu przyjmuje się, że Blg=Brix/1,04

[adamsky]

Biowin milczy.

 

W każdym razie jest to też jakaś metoda. Sprawdzić wartość na roztworach 5, 10, 15, 20 i wyznaczyć sobie swój własny mnożnik który zamienia wynik z refraktometru na skalę Blg.

[Dr2]

W każdym razie jest to też jakaś metoda. Sprawdzić wartość na roztworach 5, 10, 15, 20 i wyznaczyć sobie swój własny mnożnik który zamienia wynik z refraktometru na skalę Blg.

niejednokrotnie w wielu miejscach natykałem się na zalecenie wykonania takiej procedury jeśli chce się mieć jak najbardziej precyzyjne wyniki.

Myślę jednak, że przynajmniej w moim przypadku od precyzji więcej warta jest możliwość szybkiego pomiaru refraktometrem.

[MaciejAdamski]

Piszecie tu o drobnych różnicach wskazania refraktometru. Ja mam problem poważniejszy: Nabyłem właśnie refraktometr i pokazuje mi zupełne cuda. Najdziwniejsze jest to, że dopóki sprawdzam go na wodzie, czystej bądź z cukrem, wszystko wydaje się być OK. Odczyty spławika i refraktometru są porównywalne. Problem zaczyna się gdy mierzę brzeczkę, czy raczej piwo przed rozlewem (brzeczki nastawnej jeszcze nie mierzyłem, bo nie warzyłem jeszcze po zakupie).  Balingometr pokazuje 4 Blg a na refraktometrze widnieje jak byk 9,5 brixów.

Czegoś nie wiem czy kupiłem chłam?