Przemywanie gęstwy drożdżowej (według książki "Brewing Engineering" Stevena Deeds'a)

[dabeer]

Steven Deeds to z wykształcenia inżynier, a z zamiłowania piwowar. Kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z jego książką "Brewing Engineering", nie wydała mi się ona porywającą lekturą. Jednak wraz z rozwojem mojej wiedzy na temat warzenia, zacząłem doceniać przenikliwość i systematyczność badań autora owej pozycji.

 

Jeden z rozdziałów tej książki traktuje o przemywaniu gęstwy drożdżowej w warunkach domowych. Kolega DanielN był łaskaw podzielić się wnioskami płynącymi z lektury tego rozdziału w następujących wątkach:
https://www.piwo.org/forums/topic/26348-gęstwa-drożdżowa/?tab=comments#comment-477959
https://www.piwo.org/forums/topic/25112-zebranie-gęstwy/?tab=comments#comment-461905

 

Poniżej zamieszczam moje własne opracowanie wspomnianego rozdziału tej książki.

 

==========

Pod pojęciem "przemywanie gęstwy drożdżowej" rozumie się dwie różne rzeczy w warzeniu domowym i w profesjonalnym piwowarstwie. W przemyśle piwowarskim przemywanie drożdży oznacza wybicie niepożądanych bakterii które znalazły się w gęstwie z poprzedniej warki. Dokonuje się tego zaraz przed dodaniem drożdży do brzeczki, zazwyczaj używając do tego celu odpowiedniego kwasu, który uśmierca bakterie a pozostawia przy życiu drożdże. Większość piwowarów domowych natomiast rozumie "przemywanie drożdży" jako proces pozbywania się niepożądanych cząstek stałych (chmieliny, osady białkowe etc.) w celu przygotowania drożdży do przechowywania.

 

W praktyce domowej przemywanie (choć bardziej adekwatną nazwą byłoby tutaj "przepłukiwanie") odbywa się przez zalanie gęstwy na dnie fermentora sterylną wodą. Następnie czekamy jakiś czas i przelewamy górne warstwy tej mieszanki z fermentora do kilku słoików. To co zostało na samym dnie fermentora, czyli "brudy", idzie do zlewu.

 

Po kilkudziesięciu minutach zawartość słoików podzieli się wyraźnie na trzy warstwy - ciemny osad na dnie, piękny jasny osad pośrodku i mętny płyn na górze. Tradycyjnie uważa się, że warstwa wierzchnia to w większości woda, że jasny osad to żywe drożdże na których nam najbardziej zależy, zaś ciemny osad na dnie to wszelkie "brudy" - martwe drożdże, chmieliny i inne syfy. Wygląda jednak na to, że taki osąd jest błędny.

 

Żywotność drożdży we wszystkich trzech warstwach jest mniej więcej taka sama.

 

W czterech przeprowadzonych testach nie stwierdzono aby te trzy warstwy różniły się znacząco jeśli chodzi o żywotność drożdży. Testy przeprowadzono na gęstwach o różnej zawartości drożdży żywych - 10%, 50% i 90%. W żadnym z przeprowadzonych testów różnica w ilości żywych drożdży między poszczególnymi warstwami nie odbiegała od jednego odchylenia standardowego.

 

Co ciekawsze, w górnej warstwie (czyli "wodzie") ilość bakterii okazała się dużo większa niż w warstwach z osadem. W przeliczeniu na ilość żywych komórek drożdży, "woda" zawierała około 100 razy więcej bakterii niż osad!

 

Kolejną ciekawą rzeczą jest to, że w każdej z warstw zawartość "śmieci" innych niż martwe drożdże jest zbieżna z ilością komórek drożdży na jednostkę objętości. Podczas gdy ilość komórek drożdżowych w najniższej warstwie była dwa razy wyższa niż w warstwie środkowej, ich żywotność była taka sama, a zawartość innych "brudów" niemalże identyczna. Świadczy to o tym, że chmieliny i inne cząstki stałe wcale nie oddzielają się od drożdży. Tak więc jeśli pozbywamy się warstwy dolnej, usuniemy tyle samo "brudów" co żywych komórek drożdży.

 

Pierwsza seria eksperymentów została przeprowadzona w probówkach. Aby upewnić się, że otrzymane wyniki będą powtarzalne na większą skalę, przeprowadzono też testy na warkach o standardowej dla browaru domowego wielkości. Otrzymane wyniki były zbieżne z poprzednimi. Żywotność drożdży w warstwie dolnej (której tradycyjna metoda każe się pozbyć) jest taka sama jak w warstwie środkowej (którą tradycja nakazuje zachować).

 

Powyższe eksperymenty przeprowadzone były na szczepach WLP566, WLP004, EC-1118 oraz S-04.

 

WNIOSEK: podczas przemywania drożdży należy się pozbyć wierzchniej warstwy, czyli "wody". W ten sposób usuniemy jak największą ilości bakterii z gęstwy. Dwie dolne warstwy powinny być zachowane. Jeśli gęstwa ma być przechowywana, dwie dolne warstwy należy zalać wodą. Dzięki temu, pozbywszy się wierzchniej warstwy "wody" przed zadaniem gęstwy do brzeczki, będziemy mogli pozbyć się jak największej ilości bakterii.

 

Edytowane 16 Września 2021 przez dabeer

[lechu555]

Nooo i to mi się podoba, swoją drogą nie wiem jak Wy wszyscy osiągacie to super wyraźne rozwarstwienie drożdży w słoju, nigdy moja gęstwa nie ułożyła się w warstwy choćbym nie wiem co przy niej robił, nigdy też nie przejmowałem się czy daje jej wierzchnią warstwę czy nie i nigdy nie miałem z tego powodu problemów z zakażeniem się piwa czy co tam jeszcze.

[zielony07]

Ja też mam gęstwę jednorodną. Zawsze. I dlatego ten elaborat przyjmuję z uśmiechem.

[Hanys93]

W dniu 16.09.2021 o 23:31, dabeer napisał:

W przemyśle piwowarskim przemywanie drożdży oznacza wybicie niepożądanych bakterii które znalazły się w gęstwie z poprzedniej warki. Dokonuje się tego zaraz przed dodaniem drożdży do brzeczki, zazwyczaj używając do tego celu odpowiedniego kwasu, który uśmierca bakterie a pozostawia przy życiu drożdże.

 

Wybacz ale to bzdura. Chociaz cholera wie co amerykanom do glowy nie przychodzi.

 

Zainfekowane drozdze mozesz za pomoca 3% roztworu kwasu fosforowego przemyc a nastepnie przepompowac i przeplukac z kwasu ale w praktyce sie tego nie stosuje ze wzgledu na dodatkowa prace nie warta swieczki.

Za bardzo oslabia to szczegolnie drozdze dolnej fermentacji.

Browary maja na tyle gestwy ze nie bawia sie w ratowanie zainfekowanej.

Edytowane 22 Czerwca 2022 przez Hanys93

[dabeer]

W dniu 22.06.2022 o 20:46, Hanys93 napisał:

Zainfekowane drozdze mozesz za pomoca 3% roztworu kwasu fosforowego przemyc a nastepnie przepompowac i przeplukac z kwasu ale w praktyce sie tego nie stosuje ze wzgledu na dodatkowa prace nie warta swieczki.

Nie mam praktyki w browarze komercyjnym, więc dzięki za sprostowanie.

[Hanys93]

W dniu 17.08.2022 o 20:12, dabeer napisał:

Nie mam praktyki w browarze komercyjnym, więc dzięki za sprostowanie.

 

To co napisales nie jest bledne bo taka mozliwosc istnieje jak wspomnialem. Bledem jest tylko powiedzenie ze przemywanie gestwy dla browarow jest stosowaniem kwasu jakby byla to normalna rutyna. Uzycie kwasu mozna zastosowac jesli gestwa jest zainfekowana, ale w praktyce przy ilosciach gestwy ktore posiadaja browary jest to za duzo roboty i sie nie praktykuje.

Tak jak i w domu przemywanie gestwy to nic innego jak pozbycie sie zanieczyszczen i wyplukanie znajdujacego sie w gestwie CO2.

[dabeer]

Ja wyłącznie referowałem co stwierdza w książce jej autor. Być może to właśnie miał na myśli, że jest taka możliwość, a nie że to praktyka powszechna. Twój argument że tak się nie robi, bo zazwyczaj browary mają pod dostatkiem zdrowej gęstwy wydaje mi się jak najbardziej sensownym.