Starter z gęstwy - czy ma sens

[smola]

Nie wiem czy można uznać to za starter, ale od kilku warek (a szczególnie przy lagerach) zebraną wcześniej gęstwę stawiam w słoju na mieszadle i dolewam świeżej brzeczki. Kręcą się tak około 4h i lądują w fermentorze. Mogę śmiało napisać, iż zauważyłem szybszy start fermentacji.

[lechu555]

Czyli po staremu. Każdy swoje

[smola]

5 minut temu, lechu555 napisał:

Czyli po staremu. Każdy swoje

Pewnie tak, ale skoro u mnie się sprawdza, to dlaczego nie?

[lechu555]

1 minutę temu, smola napisał:

Pewnie tak, ale skoro u mnie się sprawdza, to dlaczego nie?

Bo ja mam rację, a nie Wy wszyscy.

 

A tej metody co podałeś to w sumie spróbuję, a co mi...

[smola]

Spróbuj, zbieram około 0,5 do 0,7 l gęstwy. Po warzeniu zalewam około 2 l brzeczki i stawiam do kręcenia. Gdzieś na browar.biz o podobnym sposobie czytałem i przetestowałem na W34/70. Wcześniej miałem laga powyżej 24h, a obecnie pierwsze oznaki fermentacji są już po 12h.

[wizi]

Patrząc na proporcję gęstwy do brzeczki to stawiam tezę, że przez takie kręcenie napowietrzasz gęstwę i dlatego jest szybszy start. Faktyczny przyrost komórek dzieje się dopiero po zadaniu jej do reszty brzeczki.

 

Jeśli lubisz eksperymenty to następnym razem zamiast brzeczki dolej 2l wody do gęstwy i kręć ją na mieszadle. Jeśli mam rację to efekt będzie podobny.

 

U mnie ostatnio suchary US-05 wystartowały w ok. 6h. Napowietrzanie przez mocne bujanie zamkniętym fermentorem przez 3min. Zrobiło się pół fermentora piany. Teraz sobie raźno fermentują w 12°C

[rybak16]

Właśnie zebrałem kolejną gęstwę. Przez noc leżała w lodówce a z rana wyliczyłem ile jest ml i ku mojemu pozytywnemu zaskoczeniu miałem 350ml co powinno wystarczyć na porter bałtycki 21 blg 15l. Aczkolwiek po kolejnych 3 godzinach gęstwa się jeszcze bardziej zbiła i już z wyliczenia wychodzi 250ml co zaczyna się robić za mało. Jak liczyć objętość gęstwy? Czy to co się mówi, że 200 mld komórek na 100 ml to jest takiej mega zbitej gęstwy? Jeżeli tak to chyba muszę pokręcić na starterze. Ciekawe w sumie jest to, że przez 15h w lodówce się nie zbiła (może są w dobrej kondycji).

[witur]

3 godziny temu, rybak16 napisał:

Właśnie zebrałem kolejną gęstwę. Przez noc leżała w lodówce a z rana wyliczyłem ile jest ml i ku mojemu pozytywnemu zaskoczeniu miałem 350ml co powinno wystarczyć na porter bałtycki 21 blg 15l. Aczkolwiek po kolejnych 3 godzinach gęstwa się jeszcze bardziej zbiła i już z wyliczenia wychodzi 250ml co zaczyna się robić za mało. Jak liczyć objętość gęstwy? Czy to co się mówi, że 200 mld komórek na 100 ml to jest takiej mega zbitej gęstwy? Jeżeli tak to chyba muszę pokręcić na starterze. Ciekawe w sumie jest to, że przez 15h w lodówce się nie zbiła (może są w dobrej kondycji).

Lał bym wszytko co masz i tyle. Jak byś chciał co do jednej komórki wyliczyć to laboratorium byś w domu musiał otworzyć 

[rybak16]

Co do jednej nie planuje ale wydaje się to dość duży ubytek  

[Pingwinho]

On 2/11/2023 at 4:26 PM, rybak16 said:

Co do jednej nie planuje ale wydaje się to dość duży ubytek  

To jest właśnie problem z tym, że każdy piwowar inaczej zbiera gęstwę - i mają one różne gęstości (hehe). Niektórzy zbierają samo gęste, niektórzy dolewają wody i to trzymają. Jedne drożdże bardziej się zbiją, inne mniej. Gęstwa też obumiera w lodówce, a różnica pomiędzy gęstwą która ma tydzień, a taką która ma dwa będzie porównywalna z różnicą między 350ml a 250ml. Ilość komórek drożdżowych w gęstwie gdzie nie spojrzysz też jest inna - od 1 do 5 mld/ml. Jeśli przyjmiemy średnie 2.5, to masz 625 z potrzebnytch 630 mld komórek. Nie ma się co stresować.

[lechu555]

może nie do końca w temacie, ale dodanie pożywki dla drożdży do gęstwy nie przedłużyłoby jej życia i tym samym dłużej można by ją przechowywać ? Co jest we fiolkach drożdży, oprócz drożdży płynnych, że do upływu daty ważności mają zagwarantowaną (tak to rozumiem) minimalną ilość komórek podaną na opakowaniu ?

[Łachim]

Przede wszystkim drożdże mają zapewnioną sterylność i m.in. zbudowane rezerwy glikogenu. Między innymi z tej przyczyny ważne jest, by nie ogrzewać i nie natleniać drożdży, jeśli nie zamierzamy ich użyć - jeśli drożdże zużyją rezerwy, ich żywotność może znacznie spaść.

W warunkach domowych niezłą metodą przechowywania drożdży jest dzielenie starterów i cold crash dodatkowego startera po kilkunastu godzinach. Obecnie głównie tak robię, rzadko zbieram gęstwę. Bez problemów drożdże startowały mi tak po kilku tygodniach.

[Pingwinho]

14 hours ago, Łachim said:

W warunkach domowych niezłą metodą przechowywania drożdży jest dzielenie starterów i cold crash dodatkowego startera po kilkunastu godzinach. Obecnie głównie tak robię, rzadko zbieram gęstwę. Bez problemów drożdże startowały mi tak po kilku tygodniach.

Podpisuję się obiema rękami. Overbuilding startera, jeśli możemy sobie na to pozwolić to świetna forma namnażania i przechowywania drożdży. Nie trzeba się babrać w przemywanie, sterylizowanie 4 słoików z wodą, itp. Wg. zagranicznych źródeł takie drożdże można trzymać w lodówce i pół roku.

Edytowane 23 Lutego 2023 przez Pingwinho

[rybak16]

Czyli, że robicie duży starter bezpośrednio z fiolki i przechowujecie w kilku porcjach? I jak chcecie użyć to z każdej porcji rozkręcacie kolejny starter? Ciekawy pomysł. A jak duży ten starter początkowy robicie?

[Łachim]

Robię tak,  że kiedy potrzebuję np. litrowego startera, to robię np. 1,2 l, litr daję do warki,  a 200 ml do innej kolby z brzeczką, kręcę kilkanaście godzin i daję do lodówki. Potem z tego rozkręcam w razie potrzeby kolejny starter, znowu zadając tylko część do brzeczki,  a część do kolejnego startera.

[jacek8l]

Czyli warzysz seryjnie, a jak to się ma do tego jak ktoś warzy 1-2 razy w miesiącu. Chyba lepiej trzymać z solą fizjo kilka małych porcji.

Co do tematu to miałem dwa dni warzenia ostatnio, Koźlak 17blg i Porter 21.5blg. Koźlak fermentuje ciśnieniowo a Porter z kontrolą temp. Miałem słik gęstwy S23 z Pilsa, podzieliłem na pół. Podczas chłodzenia brzeczki odlałem 2,5l do kolby, schłodziłem i zadałem drożdże, zanim piwo się schłodziło (2h bez wężownicy) to drożdże już pracowały. Jeszcze nigdy nie miałem tak szybkiego startu. Do Portera na drugi dzień wykorzystałem drugą połowe gęstwy też w kolbie z 2,5l brzeczki i też 2h i zabrały sie do pracy, a po 2h nastepnych cała brzeczka ruszyła. Mega szybko to idzie, polecam!

[Łachim]

36 minut temu, jacek8l napisał:

Czyli warzysz seryjnie, a jak to się ma do tego jak ktoś warzy 1-2 razy w miesiącu. Chyba lepiej trzymać z solą fizjo kilka małych porcji.

Tak jak pisał @Pingwinhotakie drożdże można trzymać długo. warzę seriami, ale taki zapasowy ministarter czeka na swoją kolej kilka tygodni. To jest też budżetowa quasi-alternatywa dla banku drożdży, gdy chodzi o szczepy używane regularnie. Łatwiej o sterylność kolby niż całego fermentora, starter jest robiony też z myślą o drożdżach,  a nie o piwie, stąd przerwana fermentacja cold crashem. Dla mnie to też ten plus,  że trudno mi zbierać gęstwę, bo fermentuję niektóre warki w kegach.

 

Ponieważ mam sprzęt do bankowania drożdży, kilka kropli z fiolki daje też do pojemników ze sterylną brzeczką ok. 150 ml z rdzeniem do mieszadła, trzymam tak kilkanaście godzin i daję do lodówki. Nie jest to tak trwałe jak trzymanie drożdży w soli fizjologicznej, ale też to mniej zabawy.

[jacek8l]

nie widzę tego, proponujecie trzymać zwykłą gęstwe namnożoną w kolbie i potem w lodówce, czym to sie rózni od zebranej gestwy i wstawionej do lodówki? Taka gęstwa to po 2tyg się nie nadaje do użycia.

[Łachim]

Nie gęstwę, tylko starter. Różni się tym,  że nie ma za sobą pełnej fermentacji i leżenia w wiadrze, tylko drożdże są odpowiednio przygotowane do przechowywania.

 

Jeśli ktoś warzy zaraz po zebraniu gęstwy to może przerost formy nad treścią, chociaż i tak ma plusy.  U mnie gęstwa leży 2-3 tygodnie, więc wolę taki starter niż starą gęstwę.

Edytowane 27 Lutego 2023 przez Łachim

[lechu555]

Teraz rozumiem koncept, proste, a jednak człowiek nie wpadł, no w sumie, jeżeli ktoś ma możliwość zrobić większy starter i np. wie, że będzie potrzebował tych drożdży zanim będzie mógł zebrać gęstwę to rozwiązanie jest git.

 

Kolejny plus to taki, że nawet jak gęstwa by się okazała kijowa to zawsze stoi w lodówce starter w zapasie.

 

Trzeci plus to, że można sobie pozwolić by nie zbierać gęstwy bo mamy zapas i wrzucać od do tego samego fermentora chmiel na zimno i zredukować jedno przelanie.

 

Edit: no i jeszcze scenariusz gdy nam fermentacja stanęła to zawsze ma się w pogotowiu zapas.

21 godzin temu, jacek8l napisał:

 Taka gęstwa to po 2tyg się nie nadaje do użycia.

nie przesadzajmy, dwumiesięcznej używałem kilka razy i obyło się bez żadnych problemów.

Edytowane 28 Lutego 2023 przez lechu555

[jacek8l]

Lechu musiał bym spróbować tego piwa, 2tyg dla mnie to max dla gęstwy, potem bym się bał użyć, chyba że przemywasz, bo ja nic nie ruszam żeby nie zrobić problemu. A to o czym mówicie to zrobiłem wczoraj przypadkiem, uwarzyłem większą warke i 2,5litra fermentuje w kolbie xD

[Łachim]

Tylko żeby to miało sens to lepiej jest nie czekać na koniec fermentacji startera, tylko zrobić cold crash po kilkunastu godzinach. 

[smola]

2 godziny temu, jacek8l napisał:

2tyg dla mnie to max dla gęstwy, potem bym się bał użyć

Fermentuję lagery około 30 dni w  wiadrach, piwo zlewam do kegów, a gęstwę często zadaję prosto z wiadra do następnej brzeczki. Nic złego się nie dzieje.

[jacek8l]

@smola też tak robie, 2dni temu zebrałem gęstwe z ponad miesięcznego lagera i ruszyła z kopyta ale jak przechowuje gestwe w słoiku to po 2-3tyg ona już ma gorszą konsystencje i zapach.

[Łachim]

Między innymi dlatego,  że drożdże mogą zostać pobudzone do przygotowania do fermentacji, po czym zużywają rezerwy,  a nie dostają nowej pożywki (brzeczki). Pomijam kwestie sterylności itd.