W książce Kunzego jest ciekawy fragment:
Podczas fermentacji i dojrzewania piwa drożdże wydalają część swych ciał białkowych w postaci aminokwasów i niskocząsteczkowych peptydów z powrotem do otoczenia. Procesy te można ująć jako dwa odrębne etapy:
pierwszy stopie
ń tych przemian to procesy wydalania związków azotowych z komórki zachodzące po zakończeniu fermentacji głównej.
Po wyczerpaniu zapasów substancji odżywczych w brzeczce drożdże żyją ale ich procesy życiowe są osłabione. Komórka wydziela substancje białkowe przyczyniające się do zaokrąglenia smaku piwa. Są to aminokwasy i peptydy, witaminy, fosfoproteiny, glikoproteiny i enzymy. Towarzyszą temu zmiany smakowe, które trzeba rozpatrywać jako ważną część procesu dojrzewania piwa. W świetle powyższego zbyt wczesne całkowite oddzielenie drożdży od piwa może dawać pusty w smaku i „suchy” produkt, mimo długiego nawet okresu leżakowania.
Drugi stopie
ń tych przemian stanowią nieodwracalne procesy autolizy substancji komórkowych, zachodzące w wyniku działania własnych enzymów drożdży w zamierających i martwych komórkach.
Proces samotrawienia się czyli autolizy komórek drożdżowych (patrz rozdz. 4.4.4) powoduje wyraźne pogorszenie jakości piwa przez:
■ wystąpienie obcego, drożdżowego lub kreozotowego smaku,
■ wzrost wartości pH w wyniku wydzielania zasadowych aminokwasów,
■ pogorszenie barwy piwa,
■ osłabienie trwałości biologicznej i koloidalnej,
■ zmniejszenie trwałości piany,
■ pogorszenie charakteru goryczy, która staje się pozostająca,
■ wzrost zawartości dwuacetylu w wyniku osłabienia jego redukcji,
■ zwiększenie podatności na infekcje szkodliwymi drobnoustrojami,
■ zmniejszona stabilność smaku w wyniku osłabionej redukcyjności,
■ trudności przy filtracji produktu.
Ciałka białkowe drożdży, rozpuszczane w procesie autolizy komórek, trafiają do piwa w70% w postaci wolnych aminokwasów, dzięki czemu, kontrolując systematycznie zawartość azotu aminowego (FAN) w piwie, można wykryć początek tego niekorzystnego zjawiska.
Czy jest możliwość zmierzenia FAN w domowych warunkach w piwie lub czy któryś z kolegów chemików ma taką możliwość?