Mijnheer

Cześć,
Dziękuję bardzo za odpowiedzi. @Mijnheer - no i namówiłeś! Gandawa wchodzi w plan wycieczki. Więc Bruksela, Brugia i Gandawa. Cztery pełne dni - więc dwa na Brukselę, po jednym na Gandawę i Brugię. Jedyne co mnie martwi to "pojemność piwna" każdego z nas. Wszystkiego nie spróbujemy, a zabrać ze sobą nie możemy (samolot).
@Muchor - bardzo fajna pamiątka. Podoba mi się.
Jeszcze raz dziękuję za podpowiedzi. Ogólnie wyprawa do Belgii zainspirowana była wpisami Bartosza Markowskiego (beerferak) na jego Facebook-u. Mam nadzieję, że mnie ta piwna Belgia też tak zafascynuje.
Pozdrawiam, Paweł.

Bruksela i Brugia jak najbardziej, Gandawę również bym mocno polecił. Byłem w browarze Cantillon i robi wrażenie jak stare jest całe wyposażenie. W barze można spróbować ich lambików które są ogólnie ciężko dostępne.
Oczywiście piwa najlepiej poznać w barach  w Bru najbardziej turystycznym jest Delirium Cafe, w Gandawie Het Waterhuis (menu piwne ma chyba z 8 stron). Jeśli chcecie spróbować Westvleteren 12 to możecie podjechać do przyklasztornego baru, ale to trochę na odludziu. St. Bernardus 12 jest szeroko dostępny i bardzo podobny do Westvleteren, nawet używają ich oryginalnych drożdży.
W lecie otwiera się dużo pop-up barów, w Gandawie moje ulubione to Bar Bricolage, Monterey i Theresia (w środku starego klasztoru), można popróbować belgijskiego kraftu (z browarów Brussels Beer Project, Verzet, Hedonis; ale moim zdaniem poziom kraftu w Polsce jest o wiele wyższy). No i unikaj belgijskich pilsów

Bruksela i Brugia jak najbardziej, Gandawę również bym mocno polecił. Byłem w browarze Cantillon i robi wrażenie jak stare jest całe wyposażenie. W barze można spróbować ich lambików które są ogólnie ciężko dostępne.
Oczywiście piwa najlepiej poznać w barach  w Bru najbardziej turystycznym jest Delirium Cafe, w Gandawie Het Waterhuis (menu piwne ma chyba z 8 stron). Jeśli chcecie spróbować Westvleteren 12 to możecie podjechać do przyklasztornego baru, ale to trochę na odludziu. St. Bernardus 12 jest szeroko dostępny i bardzo podobny do Westvleteren, nawet używają ich oryginalnych drożdży.
W lecie otwiera się dużo pop-up barów, w Gandawie moje ulubione to Bar Bricolage, Monterey i Theresia (w środku starego klasztoru), można popróbować belgijskiego kraftu (z browarów Brussels Beer Project, Verzet, Hedonis; ale moim zdaniem poziom kraftu w Polsce jest o wiele wyższy). No i unikaj belgijskich pilsów

Zaniedbałem zapiski i minął rok od ostatniego wpisu. Przez ten czas uwarzyłem 16 warek które wkrótce uzupełnię

Dzięki że mnie wręczyłeś.
 
Nie lubię walczyć ze sztuczną inteligencją 

Rosja ma tylko tradycje w grabieżach, gwałtach i masowych mordach. Wszelkie know-how kupione lub częściej ukradzione. Oni nigdy niczego sami nie stworzyli. Tyle w temacie wschodniego piwowarstwa.

Widzę że z natury jesteś osobą której racje zawsze muszą być na wierzchu. To jaką masz temperaturę CWU to Twoja sprawa. Tak oprócz mydła używam także wody, ciepłej wody. Kolega fotohobby jasno określił sposób namnażania legionelli. Pewnie byś to wiedział jakbyś się wysilił i zasięgnął wiedzy nawet z Wikipedii a nie zamieszczał kąśliwe uwagi. 

Niestety - błona i te duże bąble nie świadczą o niczym dobrym...

Słowo klucz: refermentacja!
PS. ale GazWyb donosi, że są także dobre informacje...

Owiń butelki stretch folią dla bezpieczeństwa ,zaproś kumpli albo weź urlop i po sprawie.

Jeśli wiesz, które butelki napełniałeś jako ostatnie, to bym je poobserwował - po trzech dniach otworzył jedną z nich

Trzymaj w chłodzie, szybko wypij.

Włożyć do siateczki, obciążyć, zamknąć fermentor i nic nie mieszać

To jest hobby, tu się nie oszczędza, tylko wydaje ciężko zarobione pieniądze. To się nigdy nie kończy

Witam prawie sąsiada!

Jeśli ma stać na podłodze to tylko pod ciśnieniem. Jeśli grawitacyjnie to musi stać na podwyższeniu.

Wysłane z mojego SM-G950F przy użyciu Tapatalka

Też miałem podobnie nawet z prostymi zasypami bez pszenicy. Rozwiązanie jakie mi pomogło, a gdzieś doczytałem też na forum to po dodaniu wszystkich planowanych słodów, zostaw wszystko na 10-12 minut w spokoju, nie mieszaj, nie kombinuj, nie dociskaj, daj się słodom ułożyć tak jak im wygodnie. Po tych 10 minutach dopiero górne sito, delikatnie docisnąć do młóta i powoli otwieramy przepływ pompy stopniowo zwiekszając przepust do czasu aż zacznie nam się przelewać środkiem(lub nie). Od tego prostego zabiegu przy standardowych zasypach pompę odkręcam prawie na max i nic się nie przelewa przez środkową rurkę, a i przy okazji wzrosła wydajność. Oczywiście mieszam słody ale tylko podczas wsypywania co trwa dosłownie kilka minut. 

Dzień dobry wszystkim,
 
Za mną już jakieś 20 warek, część z notatkami "na papierze", część bez. Zainspirowany lekturą książki Larsa Mariusa Garshola uwarzyłem kilka piw na kweikach (FM53 (z fiolki i potem z własnej gęstwy) i z gęstwy WLP-518 (dzięki uprzejmości kolegi Zasada z forum). Dzięki temu mogłem warzyć w "martwym" sezonie, kiedy temperatury są wysokie a lodówki brak.
 
Ale do rzeczy.
Postanowiłem uwarzyć piwo w stylu Kornol. Piszę w stylu, bo nigdy takiego piwa nie piłem i nie wiem, jak powinno smakować, ale zobaczymy.
 
Receptura:
 
Woda: 18 litrów 74 stopnie, z własnego ujęcia
dodane gałązki jałowca z ogródka

 
wsypany słód Weyermann Pale Ale 5,5kg, drobno ześrutowany
 

 
do tego dodane 50g szyszek chmielu Marynka (suszonych) z ogródka
 

 
 
Temperatura ustabilizowała się na 68 stopni. Po 30 minutach spadła do 65, włączyłem palnik i mieszając podgrzałem do 68.
 
 

 
Po 40 minutach próba jodowa pokazała, że się wszystko ładnie zatarło, ale potrzymałem jeszcze 20 minut, żeby wyszedł aromat i goryczka z jałowca i szyszek.
 
Podgrzałem zacier do 79 stopni i całość (z jałowcem i szyszkami) przerzuciłem do wiadra z wężykiem z oplotu. Do tego wiadra wrzuciłem też wcześniej 'nowy' jałowiec na dno.
 

 
Do wysładzania użyłem 13 litrów wody (80 stopni) i finalnie uzyskałem 25,5 litra dość mętnej brzeczki. Brzeczka na wylocie po wysładzaniu miała 65-70 stopni.
 
I to tyle z warzenia ;). Brzeczki nie gotowałem, schłodziłem chłodnicą do 33 stopni i rozlałem do 3 małych fermentorów (wiadra z Brico), wyszło 9, 9 i 7,5 litra.
 
Do wiader wrzuciłem:
1. Gęstwę FM53
2. Gęstwę WLP518
3. Suszone (własnoręcznie) FM53 prosto z zamrażarki (3 gramy).

 
Wiadra (z lekko rozszczelnionymi pokrywkami) stoją sobie teraz przykryte kocem. Temperatura ok. 31 stopni. Jak zejdzie poniżej 26 to będę dogrzewał pasami grzewczymi, ale mam nadzieję, że nie będzie to potrzebne i fermentacja sama utrzyma temperaturę.
 
Brzeczka smakowała dobrze, dodatek jałowca i chmielu robi swoje. W dodatku nie wiem, czy to ma znaczenie, czy śrutuje się słód przed samym warzeniem, czy np. dzień wcześniej (jak przy kawie - tam ma znaczenie, czy kawa jest mielona przed samym parzeniem). Dzisiaj śrutowałem 15 minut przed warzeniem, zazwyczaj robiłem to dzień wcześniej....
 
Starałem się utrzymywać czystość, ale nie robiłem niczego, czego by nie zrobił Norweg warzący w swojej zagrodzie. Nie wyparzałem garnka ani chłodnicy ani żadnych takich rzeczy.
 
Stay Tuned ;).
Jak fermentacja ruszy (albo i nie) to będę dalej informował.
 
Update po 3 godzinach:
Drożdże zadane ok 15:30, po 3 godzinach wszystko fermentuje aż furczy:
 
FM53 suchary:

 
FM53 gęstwa. Na żywo super widać jak drożdże pływają w całej objętości wiadra..

 
I piękna warstwa drożdży WLP518:

 
Więcej nie zaglądam ;).
 
Jeszcze dodatkowe rzeczy:
BLG zmierzone 14,5, co uważam za bardzo dobry wynik bez gotowania.
Całość od wyjęcia gara do wrzucenia drożdży: 3 godziny. + 30 minut śrutowanie i sprzątanie.
Gęstwy dodałem po 1 łyżce na wiadro (a sucharów 3 gramy).
Przymierzałem pasy grzewcze, i na wiaderka 10-15 L są trochę za duże, trzeba kombinować. Przy okazji uświadomiłem sobie, że jeżeli normalne wiadro z 20L podgrzewało mi się około 1 stopień na godzinę (przykryte) to tutaj mam o ponad połowę mniej, więc trzeba by regularnie monitorować temperaturę, żeby nie ugotować drożdży...
 
 

Post nie jest kompletnym wykazem źródeł receptur, jest próbą zebrania przydatnych odnośników. Pytanie skąd brać przepisy towarzyszy głównie początkującym piwowarom, a w ostatnich dniach pojawiło się nawet w wątku działu Giełda! Odpowiedź, którą można otrzymać najczęściej, tj. z Internetu, budzi wątpliwość: skąd wiedzieć, że treść anonimowego użytkownika jest sensowna, jeśli nawet sklepy komponując swoje zestawy potrafią strzelić babola?
 
Poniżej stworzone ad hoc kategorie źródeł i odnośniki uzupełniane o sugestie z postów poniżej z zaznaczeniem kto zasugerował.
 
Strony/ oprogramowanie pozwalające komponować swoje receptury i dzielić się nimi z innymi:
Brewness: https://brewness.com/pl BeerSmith: https://beersmithrecipes.com/styles BeerTools: https://www.beertools.com/library/ BrewersFriend: https://www.brewersfriend.com/search/ Brewgr: https://brewgr.com/homebrew-recipe-finder Brewfather https://web.brewfather.app/tabs/community (wymaga rejestracji) @WojtekGaaD Tutaj moja wątpliwość - jak znaleźć wartościową recepturę jeśli nikt ich nie weryfikuje? Liczba uwarzonych wersji, liczba (różnie nazwanych) lajków, popularność receptury, liczba komentarzy?
 
Strony magazynów, stowarzyszeń, konkursów, firm:
Brew Your Own BYO: https://byo.com/recipes/ Beer & Brewing: https://beerandbrewing.com/beer-recipes/ American Homebrewers Association i Zymurgy: https://www.homebrewersassociation.org/homebrew-recipes/ Polskie Stowarzyszenie Piwowarów Domowych: https://pspd.org.pl/receptury-piw-domowych/ Polskie Stowarzyszenie Piwowarów Domowych: od końca października 2023 w aplikacji członkowskiej dostępny jest ebook z recepturami zwycięskich piw z KPD pod szyldem PSPD Warszawski Konkurs Piw Domowych: 2019, 2018, 2017 Poznańskie Targi Piwne - Receptury dla piwowarów domowych: https://targipiwne.pl/category/receptury  @jarek42 słodownia Castlemaltig: https://www.castlemalting.com/CastleMaltingBeerRecipes.asp?Language=Polish słodownia Crisp: https://crispmalt.com/recipes/ Candisyrop: http://www.candisyrup.com/recipes.html Receptury BrewDoga: https://brewdogrecipes.com/ i https://brewdogmedia.s3.eu-west-2.amazonaws.com/docs/2019+DIY+DOG+-+V8.pdf @anteks
Sklepy, które przy zestawach publikują pełne receptury (pliki .pdf do pobrania na stronach poszczególnych produktów @buber: More Beer: https://www.morebeer.com/
Northern Brewer: https://www.northernbrewer.com/collections/beer-recipe-kits
 
I tutaj pojawia się jakaś weryfikacja leżąca po stronie redakcji. Autorytet autora, czy to piszącego o piwie, czy to piszącego i warzącego, czy piwowara przemysłowego, który dzieli się swoim know how. Ale tu pojawia się problem dostępu - cześć treści za paywallem, no i zdarzają się takie kwiatki jak Trapist enkel z 225 g special B i 112 g carafy
 
Blogi, fora, podcasty, media społecznościowe, www:
Podcast Jamila: http://www.thebrewingnetwork.com/shows/the-jamil-show/
alternatywnie można szukać jego receptur na stronie BYO, albo wpisując w google: "nazwa stylu" + "Jamil Zainasheff" Strona Chop & Brew: http://chopandbrew.com Blog Clawhammer - sklepu ze sprzętem: https://www.clawhammersupply.com/blogs/moonshine-still-blog/tagged/recipes Strona Home Brew Answers: https://homebrewanswers.com/beer-recipes/ Wiki piwo.org: https://wiki.piwo.org/Kategoria:Receptury Forum piwo.org: https://www.piwo.org/forums/forum/24-receptury/ Forum HomeBrewTalk: https://www.homebrewtalk.com/#homebrewtalk-com-recipe-database.54  @Stasiek Kanał YT David Heath Homebrew: szczególnie Recipe videos Kanał YT The BeardyMan Craft Beers: https://www.youtube.com/channel/UCJrE4GITXgnTxOwRlOJyyww @nike21  Kanał YT The Homebrew Challenge: https://m.youtube.com/channel/UCM5Cm1dq6OcVZBOQgVpABPg @Marcin Skwira i strona https://homebrewacademy.com/  @golden_boy Blog Dori: https://www.blog.homebrewing.pl/category/receptury/ @x1d Blog:  https://www.themadfermentationist.com @rafple Blog: http://scottjanish.com @rafple To jest w sumie najmniej przezemnie poznany obszar. Plus tego źródła jest taki, że autor nie jest anonimowy, jest rozpoznawalny, podlega krytyce, można zgłaszać uwagi etc.
 
Książki i inne źródła drukowane:
Dziennik Piwowarski Janka Gadomskiego (zawiera m.in. 30 sprawdzonych receptur, pierwsza edycja wyprzedana, cisza nt.kolejnej) @anteks W mojej ocenie są najsensowniejszym źródłem. Ich zróżnicowanie jest jednak olbrzymie (od absurdalnych Miody i piwa, które leczą. 124 receptury przez koszmarnie przetłumaczone Twoje piwa domowe. Przepisy dla wszystkich stylów, po ikoniczne: Brewing Classic Styles, serię The Classic Beer Style Series, dwie edycje Clone Brews Tess i Mark Szamatulskich, wydania specjalne BYO: 150 - 250 - 300 klonów). Te wartościowe w większości są obcojęzyczne, ich zdobycie wymaga inwestycji i zaangażowania. i m.in. dlatego nie wydają się miejscem gdzie szuka początkujący piwowar.
 
Pytanie: Skąd bierzesz przepisy? Proszę o krótkie odpowiedzi ze źródłem i opisem źródła.
Szczególnie w zakresie mediów społecznościowych myślę, warto wskazać miejsca w które zaglądać.
 
 

Grisette wg. Phila Markowskiego z Farmhouse Ales: Culture and Craftsmanship in the Belgian Tradition
Przygotowuję się do siódmej warki opartej na przepisie z książki Phila Markowskiego i uznałem, że warto się podzielić poza wątkiem własnego browaru.

 
Autor pisze:
Założone 5 galonów (18,9 l). Gęstość początkowa: 11 BLG.
Lekkie, odświeżające, lekko chmielone złote piwo o klasycznym charakterze belgijskich drożdży
 
Słód i jego wagowy udział w zasypie:
Pilzneński  75%
Pszeniczny 25%
 
Chmielenie:
Na 60 minut żeby uzyskać 16-18 IBU. Sugerowana odmiana: Hallertauer
Na 15-20 minut 16 g. Sugerowana odmiana: Styrian Goldings
Na 2 minuty 12 g. Sugerowana odmiana: East Kent Goldings
 
Opcjonalnie:
Dodać do 5% niesłodowanej pszenicy i/ lub
Dodać do 5% cukru białego
 
Fermentacja:
Burzliwa w 21-23°C belgijskim szczepem (White Labs WLP550 Belgian Ale albo Wyeast 3522 Belgian Ardennes)
Dojrzewanie/ cicha fermentacja: 2-3 tygodnie w 18-21°C
 
 
Osobiście wykorzystywałem 5% dodatek płatków (najczęściej pszennych, ale też owsianych i orkiszowych) odejmując ich udział od słodu pszenicznego. Nie dodawałem cukru.
Chmieliłem najczęściej: Hellertauer Tradition PL, ale także Zulą, Puławskim, Izabelą. Tradition wychodził najlepiej.
Nie przekraczałem 30 IBU. Dawałem na 60, 20 lub 15 i 2 lub 1 minutę lub na wyłączenie.
Fermentowałem drożdżami do saisona (Belle Saison - średnio, Rustic - super), klasztornymi (BE-256 - ok, T58 - ok) czy kwejkami (Omega HotHead - średnio).
Nie fermentowałem tak wysoko, 20°C chyba najwyżej. W butelkach dawałem cukru na 2,5 jednostek.
 
Można się spierać, czy użycie drożdży do saisona sprawia, że piwo jest grisette, a innych belgijskich szczepów że można mówić o trapist enkel ale chyba nikt tego nie robi.
Piwo na lato zdecydowanie. Szybkie i przyjemne.
 
Edit: sam styl można uznać za małego saisona z tym drobnym zastrzeżeniem, że warzony był nie dla robotników rolnych w jednej a dla górników w całkiem innej części Belgii. Ciekawy blog o stylu, jego historii etc.: Hors Catégorie Brewing chyba zniknął z sieci
 
Edit 2:
Zapomniałem o uwagach do zacierania. Zostały one podane w rozdziale poprzedzającym receptury.
Więc autor wspomina o dwóch schematach stosowanych w browarach warzących tradycyjne saisony.
Pierwszy:
45°C przez 30 minut
55°C przez 15 minut
62°C przez 30 minut
68°C przez 15 minut
74°C przez niepodaną liczbę minut ale skoro to wygrzew to zakładam, że 1-5 minut.
Drugi (stosowany przez Dupont):
Zasyp w 45°C i podgrzewanie (wraz z mieszaniem) o 0,25°C na minutę przez 108 minut czyli godzinę i 48 minut do osiągnięcia 72°C
 

Ja trzymam w fermentorach 30l których już nie używam do fermentacji, z 25 kg zostaje ok 7 po wsypaniu do pełna(słodu  nieśrutowane). Do 45 litrów wejdzie w takim razie wór i jeszcze sporo.
 

nawet śrutowany wejdzie

Warka #4 Jestem Tolerancyjny Ale
 
Ulubione piwo Polaków  
 
Zestaw Polish IPA TB ze śrutowaniem, 4.85 kg słodów, chmiele Junga, Oktawia, Puławski, Cascade PL, Chinook PL, 215 g w tym 80 g na zimno.
 
Zacieranie przeszło bez problemów, skręciłem przepływ przez pompę do połowy, tak żeby tylko ledwo przelewało się przez rurkę w środku. Filtr na wlot do rurki od Grainfathera zatrzymał sporo drobinek słodu.
 
Wysładzanie szło tragicznie – przez pierwsze 20 minut poszło niecałe 2 litry wody. Wyjąłem kosz z ziarnem do pustego fermentora, wrzuciłem dwie garście łuski ryżowej, zamieszałem i dalsza część wysładzania poszła już bardzo sprawnie – pozostałe 10 litrów wody przeleciało w 20 minut. Uzyskałem bardzo sympatyczną wydajność 79%, co jest moim najlepszym wynikiem do tej pory. Będę stosował łuskę do każdej kolejnej warki.
 
Nie byłem tego dnia zadowolony z filtra chmielu. Najpierw nawpuszczał dużo niewiadomo czego do chłodnicy w czasie jej dezynfekcji, co spowodowało zapchanie się Wortometra. Przedmuchałem rurkę, spuściłem część brzeczki z powrotem do gara i dalej szło już lepiej. Po gotowaniu 5 minut whirlpoolu z użyciem nowej wiertarki, odczekanie 10 minut i chłodzenie. Ostatnie litry brzeczki zawierały sporo chmielin których filtr nie zatrzymał. Być może zastosuję nylonową siatkę na wylocie rurki (zainspirowany zapiskami @Wuuu), ale zobaczę najpierw czy te chmieliny dostaną się do butelek, bo jeśli nie to nie będę kombinował.
 
Po przelaniu napowietrzanie mieszadłem i wiertarką do uzyskania wielkiej czapy piany, zadane uwodnione US-05 i Float. 
 
Fermentacja:
3 tygodnie, na ostatnie 6 wrzucone chmiele na zimno.
Zabutelkowane z cukrem dodawanym miarką
 
Degustacja:
Aromat jabłkowy, ziołowy, lekki grejpfrut, w smaku to takie klasyczne angielskie IPA. Nieźle, nieźle!
 
 
 

Dokręć od środka kotła tą rurkę, na którą zakładasz filtr. Jak nie pomoże to uszczelka do wymiany.

Warka #2 30.01.2021
 
Eureka! Single Hop pale ale
 
Ciąg dalszy zestawów i single hopów
 
Tym razem w czasie warzenia było pite mniej, ale nie pomogło to uniknąć kilku błędów.
 
Nie podaję dokładnych ilości składników, bo nie są one dostępne publicznie na stronie TB.
 
Słody:
 
łącznie 4 kg
 
Chmiele:
 
Eureka, łącznie 90 g w tym 30 g na zimno
 
Drożdże:
 
US-05 wrzucone bezpośrednio do wiadra
 
Pierwszy problem pojawil się w czasie zacierania – nad górnym sitkiem pojawiło się mnóstwo białej piany. Niestety zauważyłem do dopiero pod koniec zacierania i zmniejszyłem przepływ przez pompę - najwyraźniej 4 kg słodu to za mało na Grainfathera bez dodatku Micro Pipework Set. Zauważyłem też, że górne sitko unosiło się dość wysoko nad słodem w czasie zacierania – w przyszłości będę pamiętać o dociśnięciu.
 
Wysładzanie szło baaaardzo powoli – 14 litrów w godzinę. W zasypie było 300 g słodu pszenicznego, ale wątpię czy tak mała ilość mogła mieć jakiś wpływ? Na wszelki wypadek następnym razem wrzucę trochę łusek ryżowych.
 
Po wysładzaniu w brzeczce pływało mnóstwo drobinek słodu – nie mam pojęcia co poszło nie tak. Przynajmniej na pociechę dostałem dość dobrą wydajność: 76%.
 
Do fermentora trafiło 19 litrów brzeczki o SG 1.051 i suche US-05 oraz, premierowo w moim browarze, hydrometr Float.
 
Fermentacja: 
 

Hydrometr wifi to jest jednak niesamowita sprawa.  Pierwsze kilka dni odświeżałem wykres co kilka godzin w wielkim podekscytowaniu. Kilka obserwacji:
1. start fermentacji po 24h - długo, następna warka będzie na uwodnionych drożdżach i napowietrzona mieszadłem.
2. górny wykres pokazuje niedoskonałość kontroli temperatury metodą okna i kaloryfera. Cóż, jestem na taką jestem skazany jeszcze kilka miesięcy.
3. pik na dolnym wykresie z 13 lutego to moment przenoszenia fermentora z góry na dół.
4. Zmierzona gęstość:
OG: 
Refraktometr: 1.051 Float: 1.048
FG:
Refraktometr: 1.01 (przeliczone bo czytałem forum ?) Float: 1.015
 
Piwo zabutelkowane z cukrem odmierzanym do każdej butelki miarką
 
Edit: 21.03.2021 
 
Wyszło bardzo przyjemne w odbiorze, mocno sesyjne piwko. Spodziewałem się sosny i żywicy ale czuć głównie mango